Logotyp MPK Poznań Sp. z o.o.
Kolejka Parkowa Maltanka
Strona Główna / O MPK / Tabor / Tramwaje liniowe / 105 Na i 105 N
105na-0627 stycznia 1975 r. MPK otrzymało pierwsze dwa czteroosiowe, jednokierunkowe wagony silnikowe typu 105N. Chorzowska Wytwórnia Konstrukcji Stalowych Konstal dostarczyła ich do Poznania w tymże roku 17 szt. Posiadały one po 4 silniki prądu stałego o mocy godzinnej 41,5 kW każdy, rozruch samoczynny, 20 miejsc siedzących i długość 13,5 m.
W marcu 1975 r. rozpoczęto je sprzęgać w składy dwuwagonowe. Od tego czasu do wyjątków należy pojawienie się w ruchu liniowym pojedynczej "stopiątki".


W latach 1976 – 1979 otrzymano 111 wagonów typu 105N/1. W 1979 r. opracowano nową wersję tych wagonów oznaczoną jako typ 105Na. Podstawową zmianą konstrukcyjną było wprowadzenie układu przełączalnego grup silników przy rozruchu z szeregowego na szeregowo-równoległy. Umożliwiło to zmniejszenie zużycia prądu przez wagony przy ruszaniu. W latach 1980 – 1990 otrzymano 116 wozów 105Na.

Ponadto w 1987 r. sprowadzono dwa wagony o podobnej konstrukcji, ale z innym wyposażeniem elektrycznym (impulsowym rozruchem tyrystorowym konstrukcji Instytutu Elektrotechniki) typu 106N, i w 1989 r. dwa (z impulsowym rozruchem tyrystorowym Politechniki Krakowskiej) typu 105Nt. Ogółem otrzymano z chorzowskiego Konstalu 248 fabrycznie nowych wozów generacji 105N. Po zakończeniu dostaw, w końcu 1990 r. przedsiębiorstwo posiadało 246 "Stopiątek".

W latach dziewięćdziesiątych rozpoczęto systematyczną modernizację tramwajów tej generacji. W pierwszej kolejności wymieniono prototypową aparaturę elektryczną w wozach 106N na z typu 105Na. Od 1994 r. podczas napraw głównych i modernizacji w wagonach montowano aparaturę elektryczną typu 105Na. W drugich wozach w składach likwidowano stanowiska motorniczego i montowano pulpity sterownicze z tyłu pojazdu.

W 1995 r. Fabryka Lokomotyw i Wagonów Zakładów H. Cegielski zbudowała z dwóch wozów 105N/1 trzyczłonowy, 8 osiowy przegubowiec z obniżoną podłogą w członie środkowym (typ 105N/2). Zapoczątkował on epokę niskopodłogowego taboru tramwajowego w Poznaniu. Jego człon środkowy posiadał obniżoną podłogę o wysokości 350 mm nad główką szyny (około 19 % podłogi całego wagonu). Wagon miał 34 siedzenia pasażerskie, długość całkowitą 26,5 m oraz 8 silników o mocy ciągłej 40 kW każdy.

W XX wieku skreślono ze stanu inwentarzowego 7 wozów 105N. W celu uzupełnienia ubytków kupiono w 2000 r. w Szczecinie 5 stopiątek do remontu. Ich stan dla ruchu liniowego wynosił w 2000 r. 245 jednostek .

W 2001 r. zmieniono w wagonach 105Nt nr 314-315 układ rozruchu na chopperowy IGBT firmy Kiepe. W 2010 r. przebudowano w tych wozach aparaturę elektryczną na typ 105Na.

W  latach 2004 - 2006 w drugich wagonach 3 składów 105Na przeniesiono stanowisko motorniczego na koniec wozu i w ten sposób umożliwiono poruszanie się składów w kierunku niewłaściwym dla danego toru tramwajowego. Pozwoliło to na prowadzenie wahadłowego ruchu tramwajowego w rejonach robót torowych.
Ostatnie 40 zmodernizowanych w latach 2008 – 2010 stopiątek (20 pociągów) otrzymało nowe pudła zbudowane w Modertrans Poznań. Pierwsze 4 wagony posiadające te pudła otrzymały oznaczenie typu 105N-HF04 AC i wyposażenie elektryczne prądu przemiennego, w tym falowniki i 4 asynchroniczne silniki trakcyjne o mocy 50 kW każdy. Pozostałe 36 wagonów oznaczono jako typ 105N-HF07 DC i zmodernizowano z zachowaniem klasycznego układu napędowego 105Na. Te 40 wozów nazwano Moderusami Alfa.

W 2010 r. zakończono modernizację wozów 105N. Kończyła się epoka wysokopodłogowych czteroosiowych wagonów silnikowych. Po kasacji wagonu przegubowego 105N/2 liniowych wozów generacji 105N w końcu tego roku było jeszcze 246. Od następnego roku ich ilość zaczęła maleć. Na złom poszło w 2011 r. 40 wagonów, w 2012 r. 22 wagony 105N.


moderus02-m moderus03-m
moderus04-m 105na-01-m
105na-02-m 105na-03-m
105na-04-m moderus01
105na-05 105na-07