Transport publiczny jest bezpieczny!

Kryzys spowodowany przez Covid-19 pokazał, jak ważne jest zagwarantowanie dostępności i ciągłości funkcjonowania transportu publicznego. Podczas lockdownu na całym świecie dostępność transportu publicznego została utrzymana, zapewniając pasażerom pełną mobilność – informuje UITP, czyli Międzynarodowa Unia Transportu Publicznego.

Poniżej przedstawiamy opracowanie raportu przygotowanego przez UITP w październiku tego roku:

Wraz z ożywieniem działalności gospodarczej popyt na mobilność wzrasta. Władze zajmujące się transportem publicznym i operatorzy powinni dostosować połączenia i usługi, zwiększyć możliwości operacyjne, zainwestować w nowe technologie, aby dostarczyć pasażerom informację w czasie rzeczywistym, właściwie zarządzać liczbą przewożonych pasażerów oraz wprowadzić odpowiednie środki bezpieczeństwa. Wszystko to pomimo spadku dochodów wynikającego ze spadku pracy przewozowej oraz wzrostu kosztów na dodatkowe środki sanitarne.

Pomimo braku naukowych dowodów wiele rządów, opierając się zbyt często i nazbyt pochopnie na medialnych przekazach, sugerowało ludziom unikanie transportu publicznego i zamienienie go na podróże samochodami, rowerami bądź podróże piesze. Takie postępowanie znacznie wpłynęło na zachowanie ludzi, stwarzając poczucie zagrożenia podczas przebywania w przestrzeniach miejskich, wliczając w to niestety transport publiczny.

Dzisiaj istnieje już wystarczająca liczba dowodów, aby wykazać, że w sytuacji zarekomendowanych i wprowadzonych przez władze zajmujące się zdrowiem publicznym środków, tak naprawdę ryzyko zarażenia się Covid-19 w transporcie publicznym jest bardzo niskie. Jeśli uznamy, że zerowe ryzyko nie istnieje, publiczny transport pozostaje jednym z najbezpieczniejszych sposobów przemieszczania się w mieście – oczywiście, przy stosowaniu się do wprowadzonego reżimu sanitarnego.

Operatorzy udowodnili poczucie odpowiedzialności wobec społeczności

Od początku kryzysu władze zajmujące się transportem publicznym oraz operatorzy podeszli do problemu bardzo poważnie podejmując następujące działania:

1. Dostosowując dostępność transportu,
2. Wzmacniając procedury czyszczenia oraz dezynfekcji,
3. Dostarczając sprzęt i wyposażenie do ochrony zarówno pracowników jak i pasażerów,
4. Dbając, zgodnie z wytycznymi, o zdrowie zarówno personelu oraz pasażerów,
5. Zwiększając poziom naturalnej wentylacji,
6. Przyspieszając proces digitalizacji i wdrażania narzędzi IT służących do lepszego monitorowania swoich operacji,
7. Przewidując liczbę pasażerów w pojazdach, aby zapewnić informację w czasie rzeczywistym, a tym samym uniknąć przepełniania pojazdów,
8. Zapewniając płatności zbliżeniowe,
9. Dostarczając pracownikom oraz klientom regularnych, czytelnych informacji.

Pomimo konieczności powzięcia tych wszystkich środków (zwiększających zdecydowanie koszty) władze oraz operatorzy udowodnili swoją zdolność adaptacji do nowych warunków i ponad wszystko - bardzo silne poczucie odpowiedzialności i zaangażowania wobec pracowników i społeczności, której służą. Ze wzrostem działalności po lockdownie konieczne jest podjęcie środków zaradczych w postaci wsparcia finansowego, inaczej system przestanie działać.

Opierając się na wspólnym doświadczeniu i planowaniu zbudowano model potencjalnego ponownego lockdownu oraz jego wpływu na systemy, w tym szczegółowe plany rozwiązań wynikających z takich scenariuszy.

W oparciu o dowody...

Wszyscy zdajemy sobie sprawę z wagi opartych na dowodach decyzji dotyczących wszystkich aspektów mobilności w mieście oraz ich wpływu na jakość życia. Pod względem bezpieczeństwa w kontekście epidemii Covid-19 pojawia się coraz więcej naukowych dowodów oraz analiz, pokazujących zdolność świadczenia usług transportu zbiorowego w porównaniu do innych miejsc potencjalnego ryzyka.

Wymieniając kilka:

• Instytut Roberta Kocha (Niemcy): Dane z artykułu opublikowane w Biuletynie Epidemiologicznym 38/2020, 21 sierpnia 2020r. pokazują, że 0,2% identyfikowalnych ognisk choroby w Niemczech było łączonych z transportem i dotyczyło mniejszej liczby osób na ognisko chorobowe w porównaniu do innych miejsc z dużą rotacją ludzi;
• Santé Publique France (Francuski Instytut Publiczny), dane zebrane pomiędzy 9 maja a 28 września 2020r.: tylko 1,2% źródeł Covid-19 jest łączonych z transportem (lądowym, powietrznym i wodnym). Głównie pochodzą one z miejsc pracy (24,9%), szkół i uniwersytetów (19,5%), placówek służb zdrowia (11%) tymczasowych publicznych i prywatnych eventów (11%) i spotkań rodzinnych (7%)
• Analiza przeprowadzona przez Brytyjską Organizację ds. Bezpieczeństwa Kolei (RSSB) pokazała, że ryzyko zarażenia się Covid-19 podczas podróży pociągiem to 1 na 11 000 przejazdów. Jest to równoważne z szansą mniejszą niż 0,01%, czyli mniejszą niż prawdopodobieństwo śmierci w wypadku drogowym (z zakrytą twarzą to 1 na 20 000 przejazdów tj. 0,005%);
• University of Colorado Boulder (opublikowane w National Geographic 11 sierpnia 2020r.): Według modelu ryzyko zakażenia w dobrze wentylowanym metrze przy minimalnej konwersacji i ruchu wynosi 0% po 70 minutach, jest jeszcze mniejsze dla przejazdu autobusem;
• Science Magazine (wydany przez Amerykańskie Stowarzyszenie na rzecz Postępu Nauki, 26 maj 2020r.): W Japonii najwięcej źródeł zakażeń pochodzi z siłowni, pubów, sal karaoke, miejsc, w których ludzie gromadzą się, jedzą, piją, rozmawiają, śpiewają, ćwiczą lub tańczą (w stosunkowo dłuższym okresie czasu). Nie wykryto żadnych źródeł w pociągach podmiejskich. Według Hitoshi Oshitani, wirusologa i eksperta ds. zdrowia z Uniwersytetu Tohoku pasażerowie zazwyczaj podróżują sami i nie rozmawiają z innymi pasażerami. Dodatkowo wszyscy ostatnio noszą maski;
• Bloomberg CityLab (opublikowane 9 czerwca 2020r.): pomiędzy 9 maja a 3 czerwca 150 nowych źródeł koronawirusa pojawiło się we Francji wg krajowego organu ds. zdrowia publicznego. Zdefiniowane przypadki Covid-19 występowały w przeważającej ilości w miejscach łatwych do przewidzenia jak: placówki opieki zdrowotnej, miejsca pracy, schroniska dla bezdomnych – czyli wszędzie tam, gdzie ludzie mieszają się ze sobą w zamkniętych pomieszczeniach w dłuższych okresach czasu oraz w szpitalach, gdzie gromadzą się ludzie zarażeni. Co szczególnie uderzające - liczba źródeł Covid-19 powiązanych z transportem publicznym nie wystąpiła. Przez ponad miesiąc nie wykryto nawet pojedynczego źródła w sześciu systemach metra we Francji, 26 tramwajach i sieci lekkich kolei oraz licznych miejskich liniach autobusowych;
• Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zgadza się że zanieczyszczenie powietrza jest czynnikiem, który najprawdopodobniej w największym stopniu przyczynia się do obciążenia zdrowotnego spowodowanego przez Covid-19, ponieważ jak wiadomo zanieczyszczone powietrze wpływa negatywnie na płuca i powoduje choroby serca.

W zasadzie najsolidniejszy dowód pokazujący, że komunikacja publiczna jest bezpieczna wynika z niedawnej ewolucji potrzeb transportu publicznego (wzrastającego po wcześniejszych ograniczeniach) w porównaniu z trendem wykrytych nowych przypadków Covid-19 na obszarach, gdzie komunikacja publiczna występuje. Pomimo wzrastającej liczby przypadków Covid-19 podczas drugiej fali zachorowań w wielu krajach transport publiczny utrzymuje swój pozytywny trend zdobywając tym samym zaufanie pasażerów.

Nasza szansa na lepszą odbudowę...

Pomimo nieusprawiedliwionego piętnowania transportu publicznego władze związane z tym obszarem zobowiązane są, aby przywrócić i odbudować spokój i zaufanie pasażerów. Powinna to być wspólna inicjatywa uwzględniająca działania polityków, instytucji i firm związanych z transportem publicznym, ale również i pasażerów. Dlatego też jakże istotnym jest dla instytucji związanych z tematyką transportu publicznego aby zaangażować lokalne, regionalne oraz krajowe siły do wyrażenia społecznych oczekiwań.

Właściwe zarządzanie popytem na komunikację zbiorową odgrywa kluczową rolę w zmniejszaniu szczytów komunikacyjnych. Władze publiczne oraz sektor prywatny powinny współpracować, aby monitorować i dostosowywać strategie wpływające na krótko- oraz długoterminowe skutki obecnego kryzysu w zakresie dynamiki i mobilności w miastach.

Według UITP, wspieranie technologicznymi rozwiązaniami oraz elastycznością i skutecznymi reakcjami w celu optymalizacji oraz dostosowania sieci i usług wpłynie na podróże (np. odpowiednie strategie cenowe w celu zmniejszenia godzin szczytu). Między innymi wymaga to zaangażowania pracodawców oraz szkół w celu zmniejszenia zatłoczenia w godzinach szczytu. Nowe zasady, jak praca zdalna, powinna być kontynuowane tam, gdzie jest to możliwe i wykonalne.

Aby transport miejski pozostał bezpieczny i podczas podróży komunikacją miejską powinny zostać spełnione (jednocześnie) poniższe warunki:

• noszenie masek,
• dezynfekcja najczęściej dotykanych powierzchni,
• dobra wentylacja oraz częsta wymiana powietrza,
• ogólne zachowanie pasażerów (ludzie nie rozmawiają często oraz nie spożywają w pojazdach jedzenia, co ogranicza rozprzestrzenianie się wirusa drogą kropelkową).

British Medical Journal dostarcza bardziej szczegółowe dane (zgodnie z tabelą) na ryzyko transmisji wirusa w transporcie publicznym – w zależności od zakrywania (bądź nie) ust i nosa, czasu ekspozycji oraz jakości powietrza w pojazdach z małym i dużym zagęszczeniem pasażerów.

Miasta potrzebują mobilności...

Według UITP nadszedł czas, aby opracować wizjonerskie rozwiązania oraz wzmocnić kształtowanie polityki sprzyjającej zrównoważonej, inteligentnej urbanizacji. Miasta muszą wyjść poza sferę zwyczajowego biznesu i wspólnej pracy, aby wywrzeć jak największy wpływ na ludzi. Rządy na wszystkich poziomach powinny inwestować w miejską, społeczną infrastrukturę, w szczególności służbę zdrowia, edukację i transport publiczny. To właśnie transport miejski i aktywna mobilność odgrywają kluczową rolę w lepszej odbudowie.

Transport publiczny powinien stanowić priorytet dla decydentów we wszystkich krajach. Ekonomiczne, społeczne oraz środowiskowe korzyści są niepodważalne i stanowią podstawę dla zdrowia mieszkańców miast. Transport publiczny stanowi kompleksową i dostępną usługę, z której mogą korzystać wszyscy ,bez względu na sytuację społeczno-ekonomiczną. Kluczowym jest, by zapamiętać aby służyć ludziom a nie samochodom.

Niski poziom zatłoczenia komunikacyjnego w miastach na całym świecie jest świetną okazją do podjęcia strategicznych, opłacalnych finansowo inwestycji jak np. przydzielanie bezpieczniejszych przestrzeni dla transportu publicznego, np. poprzez tworzenie dedykowanych dla autobusów pasów ruchu (aby zapewnić większą niezawodność kursów i skrócić czas podróży jak to tylko możliwe), walkę z zanieczyszczeniem powietrza poprzez ograniczenia dla ruchu samochodów oraz inne równie efektywne środki dla ochrony mieszkańców.

Wydajne systemy transportowe oparte na transporcie publicznym jako ich swoistym kręgosłupie, nie tylko zapewniają korzyści zdrowotne. Zmniejszają zatory komunikacyjne, liczbę wypadków, hałasu, emisję gazów cieplarnianych, ale także zapewniają dostęp do miejsc nauki i pracy, sklepów oraz innych podstawowych usług.

Rachunek jest prosty: Im więcej ludzi mających łatwiejszy dostęp do pracy, edukacji i korzyści biznesowych tym więcej korzyści dla wszystkich, co sprzyja społecznej i terytorialnej spójności i lokalnemu rozwojowi. Dostęp do zrównoważonego transportu miejskiego należy uznać za część praw człowieka i dlatego też powinien być wspierany przez wszystkie rządy.

Wnioski UITP

Kraje i miasta reagują na krótkotrwałe sytuacje awaryjne, ale w obecnej sytuacji musimy pójść o krok dalej, zapewniając przetrwanie transportu publicznego i wykorzystując okazję, by od nowa kształtować przyszłość naszych miast.

Transport publiczny jest ściśle powiązany z wieloma innymi dziedzinami (klimat, zdrowie publiczne, połączenia drogowe, bezpieczeństwo itp.), które nie będą mogły zostać zrealizowane bez wyraźnego priorytetu dla transportu publicznego, jako istotnego filaru ekonomicznego, odnowy społecznej i środowiskowej i to zarówno w ujęciu krótko- jak i długoterminowym.

Osoby ściśle związane z transportem publicznym pokazały, że - pomimo braku doświadczenia w radzeniu sobie z podobnym kryzysem - zareagowały niezwykle sprawnie i adekwatnie do sytuacji, wykazując przy tym poczucie wielkiej odpowiedzialności wobec pracowników oraz pasażerów, którym służą.

Możemy przyjąć, że jest to zupełnie nowy obszar działania dla decydentów transportu publicznego, którzy - podobnie jak inni - muszą uczyć się i wyciągać wnioski z tej stale zmieniającej się sytuacji.

Liczne badania naukowe oraz analizy pokazują, że transport publiczny jest znacznie mniej ryzykownym miejscem aniżeli inne miejsca publiczne lub też jakiekolwiek prywatne przedsięwzięcia. Niestety zbyt często transport publiczny był piętnowany i to pomimo braku jakichkolwiek solidnych argumentów.

W oparciu o badania naukowe i doświadczenie, którymi dzisiaj dysponujemy, artykuł wyraźnie pokazuje że transport publiczny podejmuje właściwe kroki, aby zmniejszyć ryzyko do poziomu, które będzie możliwe do kontrolowania i zarządzania oraz akceptowalne dla pasażerów. Należy również podjąć dodatkowe wysiłki, aby w zdecydowany sposób ukazać społeczeństwu korzyści wynikające z funkcjonowania transportu publicznego, a co za tym idzie przywrócić na powrót ich zaufanie.