Komenda Wojewódzka Policji w Poznaniu we współpracy z Samorządem Województwa Wielkopolskiego, Urzędem Miasta Poznania, Miejskim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym w Poznaniu, Miejskim Zakładem Komunikacyjnym w Koninie, Miejskim Zakładem Komunikacyjnym w Lesznie oraz Fundacją Banku Zachodniego WBK, przy wsparciu medialnym Cityboard Media Sp. z o.o. zorganizowała kolejną odsłonę kampanii pod hasłem Dopalacze niszczą życie, która została zainicjowana przez KWP w Poznaniu w 2015 roku.


W 2014 roku Komenda Wojewódzka Policji w Poznaniu zainicjowała przedsięwzięcie interdyscyplinarne pod nazwą Obserwatorium zagrożeń dla ludzi młodych. Do udziału w przedsięwzięciu zaproszono Wielkopolski Urząd Wojewódzki, Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego, Kuratorium Oświaty w Poznaniu, Sąd Okręgowy w Poznaniu, Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka, Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Poznaniu, Polską Platformę Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Zebranie doświadczeń wymienionych instytucji przy jednoczesnym opracowaniu narzędzia badawczego przez Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu pozwoliło za przeprowadzenie szczegółowej diagnozy oraz określenie głównych zagrożeń związanych z demoralizacją na terenie województwa wielkopolskiego.

Wspólny projekt Dopalacze niszczą życie, który powstał w 2015 roku realizowany jest na terenie całego województwa wielkopolskiego wśród dzieci, młodzieży oraz ich rodziców, opiekunów, a także nauczycieli. Działania które są realizowane w ramach projektu w postaci między innymi: konferencji, szkoleń, happeningów, spotkań z młodzieżą oraz ich prawnymi opiekunami, a także przedstawicielami środowisk pedagogicznych pozwoliły na zwiększenie świadomości w obszarze zagrożeń związanych z uzależnieniami. Działania w środowisku lokalnym oraz liczne kampanie medialne realizowane przez wielkopolską Policję w znacznym stopniu przyczyniły się do ograniczenia tego zjawiska, a co za tym idzie uratowania nie jednego życia ludzkiego. Policjanci na terenie całego województwa wielkopolskiego każdego dnia w ramach projektu Dopalacze niszczą życie edukują młodzież oraz ich rodziców, a co jest najważniejsze w jego ramach również młodzi ludzie realizują tak zwaną profilaktykę rówieśniczą. Pomimo wielu działań, które są podejmowane jednak zagrożenie nadal istnieje. Na podstawie danych z Oddziału Toksykologii Szpitala im. Franciszka Raszei w Poznaniu w roku 2017 odnotowano 265 zatruć dopalaczami, które ze względu na zagrożenie życia dla spożywającego wymagały natychmiastowej hospitalizacji.

Raport z tzw. Badań mokotowskich opublikowany w roku 2017 a bazujący na badaniach przeprowadzonych w 2012 i 2016 roku wśród 15-16 laków, wskazuje „na stałe zagrożenie ze strony nowych substancji psychoaktywnych. Mimo wielu działań ograniczających dostęp do tych substancji, tak zwane dopalacze są drugim po marihuanie narkotykiem najczęściej pojawiającym się na spotkaniach towarzyskich młodzieży. Wprawdzie do ich użycia w ciągu ostatniego roku przyznało się około jednego procenta uczestników badań mokotowskich z lat 2012 i 2016, to jednak prawie 5% młodych ludzi miało do nich dostęp na spotkaniach towarzyskich.” Jednocześnie raport Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii z 2017 roku wskazuje, że w Polsce aż 10% młodzieży w wieku 15-16 lat doświadczyło działania dopalaczy, co lokuje nasz kraj w niechlubnej europejskiej czołówce.

W ten sposób dotykamy również bezpośredniego związku między zagrożeniem dla społeczeństwa i jednostki płynącym ze spożycia narkotyków i dopalaczy. Wszelkie badania jednoznacznie wskazują na dominację przetworów konopi wśród nielegalnych substancji psychoaktywnych używanych przez dorastającą młodzież. Wysoką popularność marihuany wśród młodzieży szkolnej należy przypisać kilku czynnikom. Jeszcze w 1995 roku 53% 15–16-latków sądziło, iż palenie marihuany od czasu do czasu wiąże się z dużym ryzykiem, ale już w 2015 roku tego samego zdania było tylko 31% młodzieży. W tym czasie w ocenie młodzieży znacznie wzrosła również dostępność tego narkotyku. Przyczyniły się do tego również publiczne dyskusje na temat legalizacji marihuany. Te procesy wpływają na coraz większą społeczną akceptację używania tego narkotyku. Tak więc, można założyć, że zmieniający się klimat społeczny wokół marihuany, łagodniejsza ocena ryzyka oraz większa dostępność odpowiadają za utrzymujący się wysoki poziom rozpowszechnienia używania marihuany w populacji młodzieży w Polsce. Aktualne pozostaje pytanie, na ile ta dyskusja wpływa na zwiększenie społecznej akceptacji używania narkotyków w ogóle, w tym także dopalaczy?

Biorąc pod uwagę skalę problemu związanego z uzależnieniami od dopalaczy i narkotyków w pełni zasadne jest podejmowanie działań profilaktycznych w obszarze uświadamiania o negatywnych skutkach uzależnień od narkotyków i dopalaczy. Przy tym niezwykle ważna jest współpraca międzyinstytucjonalna, która realizowana jest w ramach Obserwatorium zagrożeń dla ludzi młodych pozwalająca zwielokrotnić efektywność podejmowanych działań przez poszczególne podmioty przez uzyskiwanie efektu synergii. Tak jak w przypadku bieżącej kampanii, która bazując na budżecie w wysokości około 54.000,00 złotych pozwoliła na realizację kampanii przy wykorzystaniu nośników reklamy w postaci: tramwaju w Poznaniu, autobusów komunikacji miejskiej w Koninie, Lesznie i Poznaniu, billboardów w Poznaniu. Jednocześnie opracowane zostały plakaty, które za pośrednictwem komend miejskich i powiatowych będą rozpowszechniane na terenie całego województwa wielkopolskiego. Ponadto w Koninie, Lesznie i Poznaniu w 2018 roku planowana jest realizacja konferencji szkoleniowych dla nauczycieli, rodziców, studentów dotyczących zagrożeń związanych z posiadaniem oraz zażywaniem środków narkotycznych.

Warto przy tym zauważyć, iż główny motyw graficzny kampanii pochodzi z konkursu profilaktycznego pod hasłem Dopalacze niszczą życie, zrealizowanego przez Komendę Wojewódzką Policji w Poznaniu przy współpracy z Samorządem Województwa Wielkopolskiego w roku 2016. Autorką motywu bieżącej kampanii jest laureatka konkursu Aleksandra Lewandowska z Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II w Koninie, która w roku szkolnym 2015/2016 była uczennicą klasy III. Konkurs ten miał na celu zaangażowanie młodzieży do działań w ramach profilaktyki rówieśniczej, która ma się przyczyniać do ograniczenia zjawiska zażywania narkotyków i dopalaczy.

Biorąc pod uwagę fakt, iż Obserwatorium zagrożeń dla ludzi młodych zainicjowane w 2014 roku, funkcjonuje przy szerokiej reprezentacji instytucji rządowych, samorządowych, pozarządowych i środowisk akademickich, potwierdza to jednorodność i ciągłość diagnoz oraz celów stawianych przez przedstawicieli wszystkich organów w dążeniu do ograniczania zjawisk uzależnień, których wpływ na kondycję zarówno jednostki jak i całych grup społecznych nie może być marginalizowany. Dzięki działaniom, które nieustanie są podejmowane w ramach tej inicjatywy mamy wpływ na ograniczanie zagrożeń w przedmiotowym obszarze.